NIEUWSBRIEF

De Hengelose Es: een vitale wijk in opkomst

Inleiding
In februari 2013 hebben negen maatschappelijke organisaties uit de Hengelose Es een convenant getekend. In dit convenant staan een tiental actiepunten beschreven, waarbij het accent ligt op preventie en sociale cohesie, met als doel de samenwerking met en tussen de wijkbewoners te stimuleren en uit te bouwen, om zo van de Hengelose Es een actieve en vitale wijk te maken. De begeleidingsgroep, waarin alle convenantpartners vertegenwoordigd zijn, is er verantwoordelijk voor dat de in het convenant beschreven actiepunten geïnitieerd, uitgevoerd en geborgd worden. Inmiddels zijn we 2 jaar verder en is het interessant te weten wat er tot op dit moment bereikt is.

Sportalliantie
FC Twente, scoren in de wijk, Achilles ’12 en Stichting ’t Geerdink hebben een sportalliantie gesloten ten behoeve van de Hengelose Es. Samen zetten de partijen zich in voor een sportieve en sociale wijk. Daartoe is gestart met ‘Scoren met de Hengelose Es’, een project waarbij sport als middel wordt ingezet om de onderlinge verbondenheid tussen wijkbewoners te vergroten en hen te stimuleren zich in te zetten voor hun leefomgeving. In samenwerking met de twee coalitiepartners draagt ‘Scoren in de wijk’ het belang van vrijwilligerswerk uit en zij doet dit via een sportprogramma voor teams van wijkbewoners. Kenmerken van de aanpak zijn: het groepsproces, de beloningen en de uitstraling van FC Twente waar op strategische momenten gebruik van wordt gemaakt. Deelname aan het project is mogelijk vanaf 16 jaar en ouder. Dit project staat bekend onder de naam: Kracht van Sport en wordt mede mogelijk gemaakt dankzij een subsidie van het Oranje Fonds. Na een intensieve wervingsperiode is het project op 1 oktober 2014 officieel van start gegaan in de kantine van Achilles ’12. Alle acht deelnemende teams (ca. 10 personen per team) waren aanwezig, alsmede de verschillende sportverenigingen uit de wijk. Laatstgenoemden presenteerden zich aan de deelnemers en nodigden hen uit om de verschillende sporten te proberen. De teams gaan gedurende een half jaar maandelijks een sportieve activiteit ondernemen. Sporten waaruit de deelnemers kunnen kiezen zijn: volleybal, tennis, yoga, gymnastiek, dansen, aquajogging, waterpolo, voetbal, softbal, jeu de boules en korfbal. Eind maart 2015 wordt dit project afgesloten met een workshop en een wijkdiner in de kantine van Achilles’12, waarbij de deelnemers en ook de chef koks van FC Twente actief betrokken zijn. Ook worden er wijkbewoners uitgenodigd om aan het diner aan te schuiven. Bij de evaluatie van dit project tussen de projectleider, Jelle Schiphorst en vertegenwoordigers van het Oranje Fonds was men dusdanig onder de indruk van de resultaten, dat er opnieuw subsidie is toegekend, zodat ook in 2015-2016 dit project gecontinueerd kan worden. Als de methodiek van deze sportalliantie succesvol blijkt, dan is de ambitie om deze ook in andere wijken uit te rollen.

Bewonersbedrijf ’t Geerdink
In het kader van het convenant en het bijhorende actieplan in de Hengelose Es, is een belangrijk actiepunt de ondersteuning van ’t Geerdink. Deze buurtinstelling heeft altijd kunnen overleven door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten voor buurtbeheer, onderhoud van het Weusthagbos en werkzaamheden voor de woningbouwcorporaties te verrichtten. De aanlevering van personen door sociale zaken van de gemeente Hengelo is in 2012 gestopt. Daardoor konden er minder inkomsten verworven worden om 't Geerdink in die vorm door te zetten. Om 2013 te overleven zijn de twee werknemers ontslagen en zijn er twee van de drie detacheringsovereenkomsten opgezegd. Het zag er lange tijd naar uit dat ’t Geerdink het niet zou redden, maar inmiddels zijn er positieve ontwikkelingen. In de eerste plaats heeft het ROC van Twente zich gemeld om te bezien of een buitenschoollocatie in en met ’t Geerdink kan worden gevestigd, omdat ’t Geerdink gericht is op werk met veel handen en bovendien ligt aan een groot gebied dat veel onderhoud vergt is dit een enorm goede impuls. Een tweede positieve ontwikkeling is het optreden van Jeroen Winterink van het werkgeverscollectief van FC Twente, scoren in de wijk. Hij is goed op de hoogte van marktontwikkelingen en kan het bestuur van ’t Geerdink en de voor enkele uren per week opnieuw aangenomen projectbegeleider adviseren bij commerciële en bedrijfseconomische vragen. Daarnaast zijn er ontwikkelingen en kansen om in een later stadium vanuit 't Geerdink een buurtbedrijf van en voor bewoners te laten ontstaan.

Theater
Met de bewoners van de Hengelose werd in samenwerking met professionele theatermakers een theaterstuk uitgevoerd. Op 28 en 29 juni 2014 waren er drie voorstellingen in het Rabotheater in Hengelo. Het theaterproject is geëvalueerd en er is een enquête gehouden onder de deelnemers. Ruim 1400 mensen hebben de drie voorstellingen bezocht en/of eraan deelgenomen. Het project kende 250 deelnemers, waarvan 75 uit de wijk Hengelose Es. Driekwart van de deelnemers had nog nooit aan een theaterproductie meegedaan. De wijkbewoners die dit keer deelnamen, waren degenen met of zonder uitgesproken talent. Opmerkelijk was dat een wijkbewoner een ingrijpende operatie heeft uitgesteld teneinde mee te kunnen doen. De verwachting is dat bij een eventueel volgende community-art project ook de talentvolle mensen van ‘De Belofte!’ mee zullen doen. Zoals er nu een aantal meededen die al deelgenomen hadden aan een theaterproductie in 2013 *. Alle deelnemers gaven aan de theaterproductie als zeer positief te hebben beleefd. Het grootste deel van de deelnemers geeft aan betrokken te willen blijven bij theater en graag opnieuw te willen deelnemen aan nieuwe initiatieven. De afspraak is met een aantal wijkbewoners gemaakt dat verder gewerkt zal worden aan community-art projecten.

* Bij het vorige theaterspektakel in 2013 met als titel: “In Blessuretijd”, waren het vooral de bewoners uit de wijk de Berfelo Es die actief deelnamen. Er werden 4 voorstellingen gegeven in het Rabotheater, waar in totaal 1961 personen op afkwamen, 57% daarvan wordt beschouwd als unieke bezoeker, d.w.z. mensen die nog nooit eerder een schouwburg hadden bezocht.

Sport voor kinderen uit minimagezinnen
Omdat uit diverse onderzoeken blijkt dat de sportparticipatie van jongeren uit gezinnen met een laag inkomen achterblijft, stelt het kabinet ook jaarlijks vijf miljoen euro van de extra middelen beschikbaar om deze doelgroep te laten sporten en bewegen via de Sportimpuls subsidieregeling. Ongeveer 400.000 jeugdigen tot 21 jaar hebben om financiële of andere redenen geen toegang tot sport. Er heerst bijvoorbeeld schaamte over de financiële situatie of over de fysieke gesteldheid van de gezinsleden, of binnen het gezin bestaat geen ‘beweegcultuur’. Wanneer ouders zelf niet sporten of participeren in de maatschappij, doen hun kinderen dat vaak ook niet. Daarom is het belangrijk ook de ouders te betrekken bij de sport- en beweegactiviteiten. ‘Scoren in de wijk’ is actief in lage inkomensbuurten, vandaar dat een verzoek is gedaan om subsidie om een bepaald programma voor jeugdigen van 12 tot 21 uit te voeren. Dit verzoek is gehonoreerd, helaas met een korting op het aangevraagde subsidiebedrag.
Per 1 november 2014 is het project in Hengelo van start gegaan onder de titel ‘Jij scoort met sport!’. Speciaal wordt aandacht gevraagd voor ouderparticipatie en borging van de aangeboden sportactiviteiten voor jongeren. Het project wordt gedragen door negen partijen, zodat een wat integrale benadering plaats kan vinden. Doel is om in twee jaar ca. 160 jeugdigen te bereiken en hen blijvend aan het sporten te krijgen.
De werving vindt plaats via diverse scholen waar de doelgroep zich bevindt. Zo zijn inmiddels Arcade, ’t Gensler en het Gilde College aangesloten. Ruim 80 jongeren zijn gestart met het project. De eerste twee maanden krijgen zij een sportcursus op het Trainingscentrum met een kookavond en de ontwikkeling van een Persoonlijk Sport Plan voor iedere deelnemer. Na deze periode gaan de jongeren verschillende sporten, naar keuze, uitproberen. Er wordt afgesloten met een groot eindtoernooi.

FC Twente Cup – wijkentoernooi voor jongeren
Op 1 december is een nieuwe editie van de FC Twente Cup van start gegaan. Ruim 200 jongeren, verdeeld in 27 teams, waren aanwezig in De Grolsch Veste om gezamenlijk af te trappen. Daarna hebben zich nog twee extra teams gemeld, waardoor het totaal aantal op 27 teams is gekomen. Dit is een recordaantal in de historie van het wijkentoernooi. De teams komen uit diverse gemeenten. Mooi is dat de Hengelose Es 2 teams levert.

Scoren door bewegen 55+
In 2013 is een beweegprogramma gestart voor 55 plussers in de Hengelose Es. De bestuurlijke verantwoordelijkheid van dit beweegprogramma ligt bij Achilles’12. De uitvoering ligt bij het ROC van Twente die met behulp van FC Twente het programma gestalte geeft en verder ontwikkelt. De bedoeling is 200 ouderen in 2 jaar tijd aan het bewegen te krijgen. Dit lijkt te lukken. Dit project wordt gesubsidieerd door ZON Mw.

Voetbalcursus voor basisschoolleerlingen
Op drie scholen in de wijk wordt een voetbalcursus gegeven door bevoegde trainers van FC Twente. Bij de voetbalcursus wordt voetbal/sport gebruikt als middel om doelstellingen te bereiken in de sociaal-emotionele ontwikkeling en in de bewustwording van een gezonde leefstijl bij de jeugd. Spel- en sportvormen, waaronder ook voetbalvormen, zijn middelen waarmee de sociaal-emotionele ontwikkeling en de bewustwording van een gezonde leefstijl bevorderd kunnen worden. De medewerkers die de cursus uitvoeren hebben ook een belangrijke signaal- en doorverwijstaak. Dan gaat het met name om het doorverwijzen naar voedingsdiëtiste, sportvereniging en Jeugdsportfonds.
De voetbalcursus duurt ca. tien weken, en naast trainingen en een rondleiding, is de kookavond een vast onderdeel. In samenwerking met Carint, Livio en Scala worden deze avonden georganiseerd. Tijdens de kookavond gaan kinderen een gezonde maaltijd bereiden voor de ouders om dit vervolgens samen op eten. Carint, Livio en FC Twente geven tevens een voorlichting over gezonde voeding. Het betrekken van de ouders bij de leefstijl van hun kinderen blijft een belangrijk speerpunt.

De schatkist van FC Twente – mobiel museum
Vorig jaar is FC Twente op bezoek geweest bij ouderen van Palet. Vrijwilligers van FC Twente gingen in gesprek met ouderen over hun vroegere ervaringen met FC Twente. Dit gebeurde aan de hand van attributen die in een zogenaamde schatkist een plek hadden. De opkomst was opmerkelijk groot.

Toekomstige activiteiten

Informatieteam
De overheid wordt kleiner, trekt zich steeds meer terug en vindt dat mensen voor hun eigen omgeving meer verantwoordelijkheid moeten dragen.
Dat is onder meer de reden dat voor de wijk een Informatieteam wordt opgericht. Het team heeft als opdracht het signaleren van individuele problemen en mensen helpen deze problemen op te lossen. Dat doen de leden van het Informatieteam door naar bewoners te luisteren, ze te ondersteunen en door hen te helpen bij de benadering van de juiste instanties. Belangrijk is derhalve de verwijzende functie van het Informatieteam. De bewoner met een hulpvraag blijft zelf verantwoordelijk.
Het team krijgt de beschikking over een website en zal ook een digitaal netwerk vormen van bewoners die toegezegd hebben problemen in de sfeer van leefbaarheid te signaleren en met elkaar te zoeken naar oplossingen.

Organiseren van een maandelijks wijkdiner
Inmiddels zijn in het kader van het project Hengelo Vitaal veel wijkbewoners aan het sporten. Van deze wijkbewoners wordt ook verwacht dat ze wat vrijwilligerswerk doen. De kans bestaat dat een aantal van hen wordt betrokken wordt bij het realiseren van een maandelijks wijkdiner in de kantine van Achilles’12. De gedachte hierbij is om wijkbewoners met elkaar in contact te brengen en ook wijkbewoners met een smalle beurs tegen geringe kosten een drie gangen diner aan te bieden. Deze activiteit vraagt nog wel de nodige voorbereiding. Op dit moment staat nog niet vast wanneer er gestart kan worden.

Verwachtingen
In het actieplan voor de Hengelose Es staan de beoogde resultaten vermeld. De verwachtingen is dat:

1. een aantal wijkbewoners zelf, met ondersteuning van vrijwilligers, de praktische hulpverlening gaat     verrichten, alsmede lichte hulpvragen in de sfeer van maatschappelijk hulpbetoon aanpakken.
2. de gemeenschapszin en onderlinge betrokkenheid ertoe zal leiden dat buurtbewoners elkaar stimuleren,     bemoedigen en ondersteunen.
3. ’t Geerdink zich zal ontwikkelen tot een bewonersbedrijf van en voor bewoners.
4. specifieke doelgroepen op eigen kracht hun achterban mobiliseren, helpen en ondersteunen bij het     proces van participatie in de samenleving.
5. door impuls van de FC Twente Cup meer jongeren vrijwilligerswerk zijn gaan doen en dat wijkbewoners na     3 jaar niet alleen via het mobiele museum van FC Twente bij de samenleving worden betrekken, maar dat     zij ook mee zullen werken aan gezondheidsprogramma’s, zowel voor ouderen als andere kwetsbare     groepen.
6. De sportalliantie zal de aanzet zijn tot een spin off, waarbij het ook de stimulator zal kunnen zijn tot het    regelmatig serveren voor de wijkbewoners van gezonde diners in de kantine van Achilles’ 12.

Zoals u kunt lezen zijn we stevig op weg om de afspraken ook waar te maken. Op het gebied van sport wordt bijzonder veel gedaan, maar dat past ook perfect in de doelstelling om van de wijk een vitale wijk te maken. We denken dat ongeveer tussen de 700 en 900 wijkbewoners actief zijn geweest of nog zijn in het kader van het actieplan dat aan het convenant ten grondslag ligt.

Drees Kroes